Trên thế giới hiện có hơn 700 ngôn ngữ lập trình. Và theo cuộc khảo sát của Stack Overflow với sự tham gia của hơn 90000 lập trình viên trên thế giới. Họ đã bầu chọn ra những ngôn ngữ lập trình phổ biến và sử dụng nhiều nhất hiện nay. Và học lập trình web nên học ngôn ngữ nào khi bắt đầu học lập trình cũng được nhiều người quan tâm và bàn luận. Cùng lập trình vui tham khảo bài viết này nhé.
Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình nói đơn giản thì nó cũng là một loại ngôn ngữ để giao tiếng. Nhưng khác với tiếng anh hay tiếng việt. Ngôn ngữ lập trình được chuẩn hóa theo những mã code có những quy tắc riêng. Để từ những mã code đấy con người có thể xây dựng những chương trình mà con người hay những thiết bị điện tử đều có thể hiểu được
Ngôn ngữ lập trình dùng để làm gì?
Ngôn ngữ lập trình có vai trò vô cùng quan trọng và chủ chốt của ngành công nghệ thông tin. Từ các lĩnh vực như thiết kế website, phần mềm, ứng dụng và các ngành nghề liên quan khác. Hiện nay các thông tin đều được lưu trữ một cách đơn giản ở trên internet dưới dạng mã hóa. Do đó từ việc sử dụng các ngôn ngữ lập trình phù hợp đối với người dùng có ảnh hưởng rất lớn đối với các tổ chức doanh nghiệp.
Top các ngôn ngữ lập trình web phổ biến nhất hiện nay.
Trên thế giới hiện nay có khoảng 700 ngôn ngữ lập trình được sử dụng. Theo bảng khảo sát của Stack Overflow có hơn 90.000 lập trình viên đã đánh giá.
Đây là danh sách các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất được dựa theo các báo cáo khảo sát được công bố mới nhất từ Stack Overflow.
JavaScript – Ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất.
Là ngôn ngữ ra đời năm 1995. Hiện nay đây là ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất. JavaScript kết hợp với HTML, Css để tạo nên một trang web hoàn chỉnh. Là một ngôn ngữ lập trình nhẹ nhẹ nên đây như là một phần tất yếu của trang web. Sự có mặt của javascript cho phép client-side tương tác với người dùng để tạo nên một website động và phù hợp với trải nghiệm người dùng. Ngôn ngữ lập trình đứng đầu trong danh sách những gì lập trình web cần phải học. Các lập trình viên web cần phải học là 3 ngôn ngữ lập trình cơ bản: HTML, CSS và JavaScript.
Tuy là ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất nhưng javascript vẫn có những ưu và nhược điểm so với các ngôn ngữ lập trình phổ biến hiện nay.
Ưu điểm:
- Dễ dàng tiếp thu và học tập hơn nhiều ngôn ngữ khác
- Dễ dàng phát hiện và sửa lỗi hơn so với C
- Nó có thể được gắn trên một số element của trang web hoặc event của trang web như là thông qua click chuột hoặc di chuột tới.
- JS hoạt động trên nhiều trình duyệt, nền tảng, vâng vâng.
- Bạn có thể sử dụng JavaScript để kiểm tra input và giảm thiểu việc kiểm tra thủ công khi truy xuất qua database.
- JS giúp website tương tác tốt hơn với khách truy cập.
- JS nhanh hơn và đặc biệt là nhẹ hơn một số ngôn ngữ lập trình khác.
Hạn chế:
- Dễ bị khai thác
- Có thể được dùng để tạo ra các mã độc ngay trên máy tính của người dùng.
- Nhiều khi không được hỗ trợ trên nhiều trình duyệt. Nhưng đây không phải là điều quá lo lắng vì những trình duyệt phổ biến hiện tại như Google, cốc cốc hay Firefox,… đều hỗ trợ.
- Có thể triển khai khác nhau trên từng thiết bị. Đây là điều ảnh hưởng đến khi thiết kế 1 website vì có thể làm trang của bạn ở di động hay máy tính không được đồng nhất.
Python – Ngôn ngữ lập trình được yêu thích nhất
Python là một ngôn ngữ khá cũ được tạo ra bởi Guido Van Rossum. Thiết kế bắt đầu vào cuối những năm 1980 và được phát hành lần đầu tiên vào tháng 2 năm 1991. Là ngôn ngữ lập trình đối tượng cao cấp, mạnh mẽ.
Python có cấu trúc dữ liệu cao cấp. Cách tiếp cận với đối tượng thì đơn giản và đầy hiệu quả đối với đối tượng lập trình. Cú pháp sử dụng python khá dễ và linh động làm cho python trở thành một ngôn ngữ phổ biến để lập trình website và các nền tảng khác.
Python có thể ứng dụng cho nhiều lĩnh vực như lập trình web, trí tuệ nhân tạo hay là game.
Ưu điểm:
- Có tốc độ xử lý nhanh.
- Dễ học phù hợp đối với người mới bước chân vào lập trình.
- Sử dụng được trên nhiều hệ điều hành khác nhau.
C/C++ – Ngôn ngữ lập trình nổi tiếng nhất hiện nay
Đây là một ngôn ngữ lập trình cực kỳ nổi tiếng là ngôn ngữ đời đầu của hệ lập trình. Là ngôn ngữ lập trình hướng tới đối tượng được phát triển bởi Bjarne Stroustrup. C, C++ là ngôn ngữ cấp trung, tuy nhiên nó cũng được phân chia và có cả cơ bản và nâng cao. Đây là ngôn ngữ lập trình phục vụ cho học lập trình cơ bản mà bất kỳ một lập trình viên mới học nên tìm hiểu và học. Hiện tại hầu hết các trường đại học, trung tâm đều đưa C, C ++ vào đào tạo. Đây như là môn lập trình nhập môn cơ bản.
Ứng dụng của C, C ++:
- Games: bạn có thể tạo ra những tựa game mong muốn dựa trên nền tảng C, C++.
- Ứng dụng có giao diện người dùng ( GUI)
- Thiết kế Web
- Tính toán, đồ họa
- Hệ điều hành
C, C++ cũng có những ưu và nhược điểm riêng biệt như những ngo
Ưu điểm:
- Cho phép quản lý thoải mái vùng bộ nhớ
- Dễ dàng giao tiếp với phần cứng, dễ dàng trong lập trình máy tính.
Nhược điểm:
- Kích thước của mảng C, C++ là cố định.
- Các byte vùng nhớ cấp phát mảng được sắp xếp liên tục
- Việc chèn và xóa phần tử của mảng mất nhiều thời gian
Java
Java là ngôn ngữ lập trình bậc cao được phát triển từ năm 1995. Là ngôn ngữ hướng tới đối tượng đều là Object nhưng khác với C, C++. Java chạy trên nền tảng độc lập, khi Java được biên dịch, nó không biên dịch sang một máy tính cụ thể trên nền tảng nào, thay vào đó là những bytecode độc lập với nền tảng.
Java cho hiệu năng xử lý cao và gỡ rối nhanh chóng. Được đánh giá là ngôn ngữ năng động hơn C,C++.
Một số ứng dụng của java:
- Ứng dụng lâu trình trên nền tảng Android.
- Các ứng dụng về máy chủ làm việc trong lĩnh vực tài chính.
- Ứng dụng web.
- Công cụ phần mềm
- Công nghệ Big data
C#
C # hay còn gọi là “C sharp“ là một ngôn ngữ lập trình phần mềm theo hướng đối tượng, được phát triển và hoàn thiện bởi Microsoft. C# được tạo ra dựa trên nền tảng là C++ và Java và được biết tới là ngôn ngữ mang tới sự cân bằng hơn khi so sánh với những ngôn ngữ lập trình khác.
Mỗi ngôn ngữ lập trình khi tạo ra đều có những mục đích và ứng dụng và có những đặc điểm khác biệt. C# trở thành sự lựa chọn hoàn hảo của nhiều doanh nghiệp, nhiều công ty để thay thế cho C++. Vì C++ là ngôn ngữ nổi tiếng nhưng vẫn không có khả năng đáp ứng tốt cho những nhu cầu, những đòi hỏi thực tế. Sở hữu đầy đủ những ưu điểm nổi bật của các ngôn ngữ lập trình trước đó, mạnh mẽ và toàn diện hơn giúp việc ứng dụng cho quy mô lớn đem tới kết quả cao như yêu cầu.
Swift
Khác với Java thì Swift là ngôn ngữ lập trình hướng tới đối tượng cho nền tảng IOS, OS và X. Được ra đời từ năm 2014 được mong đợi sẽ thay thế cho đàn anh là Objective C sẽ là miếng ghép tuyệt vời trong sự hình thành hệ sinh thái của Apple.
Đặc điểm nổi bật của Swift:
- Là ngôn ngữ có khả năng chống lỗi cao vì sử dụng nhiều những cú pháp lập trình an toàn.
- Đơn giản dễ hiểu cho lập trình viên so với Objective C.
- Là ngôn ngữ hoàn hảo để phát triển các ứng dụng trên nền tảng IOS, macOs (Os X).
- Swift được đánh giá là chạy nhanh và tương đương với tốc độ của C++.
- Các file trong hệ thống được tổ chức thống nhất nên dễ dàng được bảo trì code.
- Là một mã nguồn mở nên các lập trình viên có thể xem được, chỉnh sửa và khắc phục các lỗi.
- Các nhược điểm của Swift:
- Có nhiều API không làm việc được với Swift.
- Có khá nhiều quy tắc khi khởi tạo, điều này sẽ gây nhiều khó chịu cho bạn.
- Phải bảo trì các mã code thường xuyên.
SQL
Đây là ngôn ngữ truy vấn dữ liệu mà bất cứ hệ thống quản lý dữ liệu nào cũng phải đáp ứng. Điển hình như: MySQL, SQL Server,…
Các doanh nghiệp, tổ chức hiện nay đều lưu trữ dữ liệu dưới dạng các bảng có mối liên hệ với nhau. SQL giúp họ giải quyết những vấn đề về dữ liệu một cách nhanh chóng, bảo mật an toàn và bảo trì các thông tin một cách dễ dàng.
Ưu điểm của SQL:
- Truy vấn dữ liệu ở khắp mọi nơi, dữ liệu có thể xuất hiện ở máy tính hay điện thoại của bất kỳ ai.
- Đơn giản hóa việc lập trình nhờ vào việc truy cập dễ dàng và nhanh chóng.
- Chèn, sửa các mã lệnh vào một cách dễ dàng.
Nhược điểm:
- Giao diện làm việc của SQL khá phức tạp nên sẽ mất thời gian để làm quen.
- Hạn chế quyền kiểm soát, điều này khá dễ hiểu để khỏi đánh cắp dữ liệu.
- Giá cả khá cao đối với các lập trình viên.
Objective-C
Objective C là ngôn ngữ đàn anh của Swift do Steve Jobs sáng lập. Là ngôn ngữ lập trình hướng tới đối tượng và được lập trình viên viết code và sử dụng cho nền tảng IOS, Mac Os X.
Ngôn ngữ lập trình này ra đời khá lâu và dựa trên nền tảng C, C++. Objective C có thể xây dựng các dòng lệnh, giao diện người dùng cũng như tạo các công cụ để duy trì các Framework lớn.
Dù ra mắt khá lâu nhưng Objective C vẫn có những ưu điểm :
- Biên dịch mọi thứ khá nhanh cũng như hoạt động mềm mại.
- Tương thích với ngôn ngữ C và C++.
- Tích hợp thư viện cocoa. Đây là thư viện lớn và mạnh mẽ được tích hợp cùng Objective C.
- Hỗ trợ runtime. Runtime được đánh giá là rất mạnh, nó có thể mạnh hơn cả Swift đang sử dụng phổ biến hiện nay.
Ruby
Giống với Python thì Ruby cũng là ngôn ngữ phổ biến cho lập trình ứng dụng. Cũng giống như python đây cũng là ngôn ngữ lập trình hướng tới đối tượng bậc cao, dựa vào các mã code đơn giản và rõ ràng. Tuy nhiên Ruby lại hướng tới sự hài lòng của lập trình viên với cú pháp thanh lịch, đẹp và đơn giản. Ruby có mục đích làm cho lập trình viên tự do và linh hoạt khi có thể giải quyết các vấn đề một cách tự do. Họ có thể có nhiều cách giải quyết khác nhau.
Ưu điểm của Ruby:
- Cũng giống như python thì đây cũng là ngôn ngữ đơn giản, dễ học.
- Có Framework Ruby on Rails cung cấp nhiều công cụ tuyệt vời cho quá trình phát triển website.
- Công việc liên quan đến lập trình Ruby cũng ngày càng trở nên đa dạng.
- Ruby cung cấp hệ sinh thái vô cùng bổ ích và hữu hiệu.
- Dễ kết hợp cùng với DB2, MySQL… trong quá trình sử dụng.
- Có khả năng bảo mật cao và an toàn.
- Hệ thống xử lý chuỗi rất mạnh mẽ.
- Sở hữu trình gỡ lỗi cực kỳ lớn.
- Mọi cú pháp trong Ruby đang dần trở nên linh hoạt hơn.
- Các chương trình tạo ra bằng Ruby có thể chạy được trên mọi nền tảng trình duyệt ở hiện tại
- Có thể nhúng Ruby trực tiếp vào HTML.
- Ruby hoạt động dựa trên một mã nguồn mở, lập trình viên có thể tùy biến.
Nhược điểm:
Tuy Ruby là ngôn ngữ được đánh giá rất đơn giản và dễ sử dụng, nhưng có thể bạn cũng sẽ gặp khó khăn trong quá trình cài đặt môi trường.
Thời gian xử lý chương trình của Ruby cũng còn khá chậm so với những ngôn ngữ khác.
Vậy khi nào nên chọn sử dụng Ruby thay vì python.
Đối với các doanh nghiệp nhỏ, các công ty mới khởi nghiệp. Ruby giúp họ xây dựng một cách nhanh chóng, ngay cat các dự án chưa xác định và có thể thay đổi trong tương lai.
Học lập trình web nên học ngôn ngữ nào để phù hợp?
Đây là câu hỏi khó trả lời vì những người có nhiều kinh nghiệm, giảng viên cũng không thể đưa ra cho bạn một ngôn ngữ cụ thể được. Đây là câu hỏi có rất nhiều tranh cãi khi đặt ra và sẽ có nhiều kết quả khác nhau. Để tìm ra ngôn ngữ lập trình phù hợp thì bạn cần hiểu bản thân mình lập trình gì, mảng nào trong cả một đống kiến thức ứng dụng của công nghệ thông tin.
Nếu bạn đang đặt câu hỏi lập trình web nên học ngôn ngữ nào thì câu trả lời đầu tiên là PHP. Một ngôn ngữ quản lý dữ liệu được áp dụng rất nhiều ở các website hiện nay.
Đối với lập trình web, HTML, Css thì chắc chắn bạn nên chọn học Javascript, PHP để có thể tạo ra một website hoàn chỉnh. Và PHP để tạo nên hệ thống nền quản lý dữ liệu của website. Còn nếu bạn là một người yêu thích tạo nên các ứng dụng điện thoại thì lại nên chọn java để lập trình Android. Nếu bạn lại là một người đam mê tạo nên các tựa game sáng tạo ra một game thì lại phải học C, C++.
Để tìm ra ngôn ngữ học phù hợp bạn phải hiểu mình muốn là gì. Đam mê của bản thân là thiết kế web, lập trình ứng dụng, game hay là một cái gì đó. Nếu bạn muốn học nhiều và ứng dụng vào nhiều lĩnh vực thì bạn nên tìm hiểu khái niệm, ứng dụng của các ngôn ngữ đó như thế nào. Bạn cũng nên tạo cho mình tư duy là một lập trình viên thực sự. Mình nên học ngôn ngữ nào đầu tiên và các ngôn ngữ khác trong tương lai.
Lời kết
Bài viết trên đã đưa ra những ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay, học lập trình web nên chọn ngôn ngữ nào. Các ngôn ngữ lập trình này vẫn có những ưu và nhược điểm riêng. Để lựa chọn được ngôn ngữ học phù hợp bạn nên căn cứ vào ứng dụng của từng loại. Hy vọng bài viết đã giải đáp những thắc mắc về ngôn ngữ lập trình hiện nay.
Xem thêm:
Lộ trình học lập trình Python cho người mới bắt đầu.
Lập trình ứng dụng web & Định hướng học hiệu quả
